Duńska architektura

Architektura romańska

Najstarsze zabytki duńskiej architektury to budowle sakralne. Pierwsze kościoły w Danii były drewniane, ale szybko ustąpiły miejsca monumentalnym świątyniom kamiennym stylu romańskiego, jak katedry w Ribe czy w Viborgu.

Charakterystyczne kościoły rotundowe budowano w drugiej połowie XII wieku na wyspie Bornholm. Świątynie te miały po trzy kondygnacje, z których dwie ostatnie przeznaczone były na skarbce oraz schronienie dla ludności w czasie najazdów. Do dziś zachowały się kościoły rotundowe w Nylars, Nyker i Olsker.

Architektura gotycka

Jedną z najstarszych budowli gotyckich w Danii jest katedra w Roskilde, której budowę rozpoczęto w 1170 roku. Z kolei najbardziej okazałym przykładem duńskiej architektury gotyckiej jest katedra św. Kanuta w Odense – trójnawowa bazylika z potężną wieżą. Typową budowlą z tego okresu jest także kościół klasztorny w Maribo.

Renesans

W epoce renesansu w Danii nastąpił rozwój budownictwa rezydencjonalnego. Na zlecenie królów Fryderyka II i Chrystiana IV powstały wówczas tak okazałe budowle, jak zamek Kronborg w Helsingør, zamek Frederiksborg w Hillerød czy budynek Giełdy i Okrągła Wieża w Kopenhadze.

Barok

Również duński barok upamiętniają głównie przykłady architektury rezydencjonalnej i mieszczańskiej, jak kopenhaskie pałace Charlottenborg i Christiansborg. Do największych duńskich architektów tego okresu należą Lauritz de Thurah – autor spiralnej wieży Kościoła Zbawiciela w Kopenhadze oraz Nikolai Eigtved, który zaprojektował m.in. budynek Teatru Królewskiego w Kopenhadze.

Pod koniec XVIII wieku architektura duńska przybrała charakter narodowy. W okresie pseudoklasycznym do najważniejszych architektów w Danii należeli Caspar Frederik Harsdorff oraz Hans Christian Hansen.

Architektura współczesna

Istotne znaczenie dla rozwoju duńskiej architektury było powstanie na początku XX wieku Rady Projektowej przy Stowarzyszeniu Architektów, a następnie Stowarzyszenia Projektowego, których celem było propagowanie wśród Duńczyków idei nowoczesności. W architekturze Danii nastąpił wówczas zwrot w kierunku modernizmu, a następnie funkcjonalizmu, którego najwybitniejszym przedstawicielem był Arne Jacobsen – autor nadmorskiego ośrodka Klampenborg, kopenhaskiego hotelu SAS Royal i ratusza w Moguncji.

Do najbardziej znanych duńskich architektów ostatnich lat należy Jørn Utzon – twórca gmachu Opery w Sydney.